Bị hacker tấn công – Doanh nghiệp nhỏ nên làm gì để khắc phục và phòng ngừa?

Bị hacker tấn công – Doanh nghiệp nhỏ phải làm gì?

Hacker không chừa doanh nghiệp nhỏ

Khi nói đến tấn công mạng, nhiều người lầm tưởng chỉ các tập đoàn lớn mới là mục tiêu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy doanh nghiệp nhỏ mới là "con mồi lý tưởng" của hacker vì họ thường có hệ thống bảo mật yếu, thiếu ngân sách và thiếu nhân sự chuyên môn.

Theo báo cáo từ Verizon, có tới 43% các cuộc tấn công mạng nhắm vào doanh nghiệp nhỏ, với nhiều hình thức như:

• Ransomware (mã hóa dữ liệu đòi tiền chuộc)

• Tấn công phishing qua email

• Tấn công website, chiếm quyền quản trị

• Cài mã độc, theo dõi hệ thống hoặc đánh cắp dữ liệu khách hàng

Vậy khi bị tấn công, doanh nghiệp nhỏ cần làm gì để giảm thiểu thiệt hại, khôi phục nhanh chóng và ngăn chặn tái diễn?

1️⃣ Dừng ngay toàn bộ hoạt động hệ thống bị ảnh hưởng

🚨 Việc đầu tiên là ngắt kết nối ngay lập tức các thiết bị hoặc hệ thống đang bị tấn công để tránh lan rộng.

• 🔌 Ngắt mạng internet

• 📴 Tắt máy chủ hoặc thiết bị đầu cuối nghi ngờ bị nhiễm mã độc

• 🧯 Nếu là tấn công trên website: ngắt phiên bản online, chuyển sang bảo trì (maintenance mode)

✅ Mục tiêu là cô lập sự cố càng sớm càng tốt để bảo vệ phần còn lại của hệ thống.

2️⃣ Thông báo nội bộ và kích hoạt quy trình xử lý sự cố

📣 Sau khi cô lập, doanh nghiệp cần:

• Thông báo cho toàn bộ nhân sự không sử dụng email, hệ thống nội bộ trong thời gian điều tra

• Kích hoạt kế hoạch ứng phó sự cố (incident response plan) nếu có

• Giao cho người có chuyên môn (nội bộ hoặc đơn vị bảo mật thuê ngoài) tiến hành điều tra

⚠️ Với doanh nghiệp không có nhân sự IT chuyên trách, cần liên hệ đơn vị an ninh mạng chuyên nghiệp để hỗ trợ xử lý bước đầu.

3️⃣ Xác định loại tấn công & mức độ thiệt hại

🔍 Đây là bước quan trọng để lên phương án xử lý phù hợp:

• Có bị ransomware không? (bị mã hóa đòi tiền chuộc)

• Có lộ thông tin khách hàng hoặc dữ liệu nội bộ không?

• Website có bị cài mã độc/chuyển hướng sang trang giả mạo không?

• Có bị chiếm quyền email, hệ thống thanh toán không?

🧠 Cần ghi nhận lại nhật ký truy cập (logs), email lạ, file mã độc, để phục vụ điều tra và báo cáo cơ quan chức năng nếu cần.

4️⃣ Phối hợp khôi phục dữ liệu & phục hồi hệ thống

🛠️ Nếu doanh nghiệp có sao lưu (backup), đây là lúc sử dụng:

• Khôi phục lại hệ thống từ bản backup sạch

• Kiểm tra toàn bộ cấu hình máy chủ, quyền truy cập, xác thực đa yếu tố (MFA)

📦 Với dữ liệu đã bị ransomware mã hóa, không nên vội trả tiền chuộc mà nên tìm giải pháp hỗ trợ từ chuyên gia bảo mật – có thể có công cụ giải mã miễn phí nếu mã độc đã được phân tích công khai.

5️⃣ Thông báo đến khách hàng và cơ quan quản lý nếu có rò rỉ dữ liệu

📢 Nếu dữ liệu cá nhân của khách hàng bị lộ (tên, email, số điện thoại, CMND, mã OTP...), doanh nghiệp có trách nhiệm:

• Thông báo công khai tới người dùng bị ảnh hưởng

• Báo cáo sự cố theo quy định trong Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân (trong vòng 72 giờ)

• Hợp tác với cơ quan chức năng (Bộ TT&TT, Công an) nếu sự cố nghiêm trọng

🤝 Hành động minh bạch, kịp thời sẽ giúp giữ uy tín thương hiệu và hạn chế rủi ro pháp lý.

6️⃣ Nâng cấp bảo mật và phòng ngừa tái diễn

Sau khi phục hồi, doanh nghiệp cần không lặp lại sai lầm cũ. Dưới đây là các bước bảo mật cơ bản phù hợp với doanh nghiệp nhỏ:

🔐 Thiết lập hệ thống bảo mật cơ bản

• Dùng tường lửa (firewall) và antivirus bản quyền

• Bật xác thực 2 lớp (2FA) với tài khoản admin

• Phân quyền rõ ràng cho từng nhân viên

💾 Thực hiện backup định kỳ

• Tự động sao lưu dữ liệu mỗi ngày, lưu trữ bản sao ngoại tuyến

• Kiểm tra định kỳ tính khả dụng của bản backup

👨‍🏫 Đào tạo nhân viên nhận diện tấn công

• Nhận biết email lừa đảo, phishing

• Không tải file lạ, không nhấp liên kết từ người không rõ danh tính

🧪 Kiểm thử bảo mật định kỳ

• Pentest hệ thống website, máy chủ

• Rà soát lỗ hổng tồn đọng

💡 Doanh nghiệp nhỏ nên có gì để tự vệ trước hacker?

Bạn không cần phải là một tập đoàn để được bảo vệ tốt. Dưới đây là danh sách tối thiểu bạn nên có:

✅ Chính sách bảo mật nội bộ rõ ràng
✅ Tối thiểu 1 người quản trị hệ thống có kiến thức về bảo mật
✅ Hệ thống backup hàng ngày
✅ Firewall + Antivirus chính hãng
✅ Dịch vụ kiểm thử bảo mật từ bên thứ ba (ít nhất mỗi năm 1 lần)
✅ Đào tạo nhận thức an toàn thông tin cơ bản cho nhân viên

📉 Nếu không chuẩn bị trước, thiệt hại sẽ nặng nề hơn bạn nghĩ

Theo thống kê từ IBM:

• Chi phí trung bình để khắc phục 1 sự cố rò rỉ dữ liệu là 4.35 triệu USD

• 60% doanh nghiệp nhỏ phải đóng cửa vĩnh viễn trong vòng 6 tháng sau một vụ tấn công nghiêm trọng

Vậy nên phòng ngừa luôn rẻ hơn khắc phục!

🤝 Cyber IT Security – Bảo vệ doanh nghiệp nhỏ khỏi mọi đe dọa mạng

Cyber IT Security cung cấp giải pháp bảo mật trọn gói cho doanh nghiệp vừa và nhỏ:

🔧 Đánh giá hệ thống – phát hiện lỗ hổng
🔐 Triển khai chính sách bảo mật theo tiêu chuẩn quốc tế
🧪 Pentest định kỳ, huấn luyện nhân viên
📋 Hỗ trợ xử lý sự cố hacker 24/7

📞 Liên hệ ngay để được tư vấn miễn phí và nhận gói “Khám sức khỏe an ninh mạng” cho doanh nghiệp bạn.